Đóng cửa trường học là gì? Các bài báo nghiên cứu khoa học

Định nghĩa đóng cửa trường học

Đóng cửa trường học là việc tạm thời hoặc dài hạn ngừng hoạt động của các cơ sở giáo dục, bao gồm tiểu học, trung học, đại học hoặc các cơ sở giáo dục nghề nghiệp. Đây là một biện pháp quản lý nhằm bảo vệ sức khỏe, an toàn cho học sinh, giáo viên, nhân viên và cộng đồng trước các tình huống khẩn cấp hoặc rủi ro tiềm ẩn.

Quyết định đóng cửa có thể được áp dụng cho từng trường cụ thể, khu vực nhất định hoặc toàn bộ hệ thống giáo dục của một quốc gia, tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của sự kiện. Thời gian đóng cửa có thể kéo dài từ vài giờ, vài ngày đến nhiều tuần hoặc nhiều tháng, tùy vào tình huống.

Đóng cửa trường học không chỉ là ngừng hoạt động giảng dạy mà còn ảnh hưởng đến các hoạt động ngoại khóa, dịch vụ ăn uống, giao thông học đường và các chương trình hỗ trợ học sinh. Đây là một biện pháp phòng ngừa quan trọng để hạn chế lây lan bệnh dịch hoặc đảm bảo an toàn trong các tình huống thiên tai.

Xem thêm chi tiết tại CDC – School Closures Guidance.

Nguyên nhân đóng cửa trường học

Nguyên nhân dẫn đến đóng cửa trường học rất đa dạng, bao gồm các yếu tố về sức khỏe, môi trường, xã hội và an ninh. Một trong những nguyên nhân phổ biến là dịch bệnh truyền nhiễm, chẳng hạn như đại dịch COVID-19, cúm mùa hoặc thủy đậu, khi nguy cơ lây nhiễm cao giữa học sinh và nhân viên.

Thiên tai là nguyên nhân khác, bao gồm bão, lũ lụt, động đất, hỏa hoạn hoặc các hiện tượng thời tiết cực đoan khác. Trong những trường hợp này, đóng cửa nhằm bảo vệ an toàn tính mạng và hạn chế thiệt hại tài sản.

Nguyên nhân xã hội và an ninh cũng quan trọng, bao gồm bạo lực, khủng bố hoặc các sự kiện chính trị gây rủi ro cho học sinh và giáo viên. Các vấn đề kỹ thuật hoặc cơ sở vật chất như mất điện kéo dài, hư hỏng hệ thống nước hoặc cháy nổ cũng có thể dẫn đến đóng cửa tạm thời.

Bảng dưới đây tổng hợp các nguyên nhân đóng cửa và mức độ ảnh hưởng:

Nguyên nhân	Mức độ ảnh hưởng	Ví dụ
Dịch bệnh truyền nhiễm	Toàn trường / toàn hệ thống	COVID-19, cúm mùa
Thiên tai	Khu vực cụ thể	Bão, lũ lụt, động đất
Bạo lực / khủng bố	Trường cụ thể	Xung đột, nguy cơ an ninh
Vấn đề cơ sở vật chất	Trường / khu vực	Mất điện, hư hỏng hệ thống

Phân loại hình thức đóng cửa

Đóng cửa trường học được phân loại dựa trên phạm vi và thời gian áp dụng, giúp cơ quan quản lý lập kế hoạch và điều phối các giải pháp thay thế. Các hình thức phổ biến bao gồm:

• Đóng cửa tạm thời (Temporary closure): áp dụng trong vài giờ đến vài ngày, thường do sự kiện ngắn hạn như bão, mất điện hoặc sự kiện địa phương.
• Đóng cửa dài hạn (Extended closure): kéo dài nhiều tuần hoặc nhiều tháng, thường liên quan đến đại dịch hoặc cải tạo cơ sở vật chất lớn.
• Đóng cửa theo khu vực (Localized closure): chỉ áp dụng cho một trường hoặc một khu vực nhất định, nhằm hạn chế tác động đến các vùng xung quanh.
• Đóng cửa toàn hệ thống (System-wide closure): áp dụng cho toàn bộ hệ thống giáo dục trong một thành phố, tỉnh hoặc quốc gia, thường liên quan đến các nguy cơ sức khỏe cộng đồng nghiêm trọng.

Việc phân loại giúp các cơ quan giáo dục, y tế và chính quyền địa phương phối hợp hiệu quả, triển khai học trực tuyến, hỗ trợ dinh dưỡng học sinh và giảm thiểu gián đoạn học tập.

Ảnh hưởng đối với học sinh và giáo viên

Đóng cửa trường học ảnh hưởng trực tiếp đến việc học tập, phát triển xã hội và tâm lý của học sinh. Học sinh mất cơ hội tương tác trực tiếp với giáo viên và bạn bè, giảm tiếp xúc với môi trường học tập đầy đủ và các dịch vụ hỗ trợ.

Giáo viên phải thích ứng với việc chuyển đổi sang giảng dạy trực tuyến, điều phối bài học từ xa và đảm bảo học sinh tiếp tục tiến độ học tập. Quản lý học sinh, theo dõi tiến độ và cung cấp phản hồi cũng gặp nhiều thách thức hơn so với hình thức học truyền thống.

Các tác động xã hội khác bao gồm:

• Giảm hoặc mất hỗ trợ dinh dưỡng từ các chương trình ăn trưa tại trường.
• Tăng gánh nặng chăm sóc trẻ em cho phụ huynh và gia đình.
• Gián đoạn các hoạt động ngoại khóa và phát triển kỹ năng mềm.

Bảng dưới đây minh họa các nhóm chịu ảnh hưởng chính:

Nhóm đối tượng	Ảnh hưởng chính	Ví dụ
Học sinh	Gián đoạn học tập và xã hội hóa	Mất tương tác với giáo viên và bạn bè
Giáo viên	Khó khăn trong giảng dạy và quản lý học sinh	Chuyển sang giảng dạy trực tuyến, quản lý từ xa
Phụ huynh / gia đình	Tăng gánh nặng chăm sóc trẻ em	Giám sát học sinh tại nhà, sắp xếp thời gian làm việc

Tác động kinh tế và xã hội

Đóng cửa trường học gây ra tác động kinh tế và xã hội đa chiều. Về kinh tế, phụ huynh phải gián đoạn công việc để chăm sóc con em tại nhà, dẫn đến giảm năng suất lao động và thu nhập. Doanh nghiệp và nền kinh tế cũng chịu ảnh hưởng gián tiếp khi lực lượng lao động phải điều chỉnh giờ làm hoặc nghỉ việc tạm thời.

Về mặt xã hội, học sinh bị hạn chế tiếp cận giáo dục trực tiếp, làm gián đoạn quá trình học tập và phát triển kỹ năng mềm. Sự thiếu hụt tương tác xã hội lâu dài có thể ảnh hưởng tiêu cực đến phát triển tâm lý, kỹ năng giao tiếp và khả năng thích nghi của học sinh.

Các tác động chính có thể được tóm tắt như sau:

• Gián đoạn học tập và giảm hiệu quả học hành.
• Tăng gánh nặng cho phụ huynh và gia đình.
• Giảm năng suất lao động và tác động tiêu cực đến kinh tế địa phương.
• Hạn chế tiếp cận dịch vụ dinh dưỡng và hỗ trợ xã hội tại trường.

Giải pháp thay thế và hình thức học tập trực tuyến

Để giảm thiểu ảnh hưởng của việc đóng cửa, nhiều trường và cơ quan giáo dục đã triển khai hình thức học tập trực tuyến. Học sinh có thể tiếp tục theo dõi bài giảng, nộp bài tập và tham gia thảo luận từ xa thông qua các nền tảng giáo dục số.

Giải pháp khác bao gồm phát triển nội dung học tập trực tuyến kết hợp với hướng dẫn từ giáo viên, cung cấp tài liệu học tập điện tử và ứng dụng di động hỗ trợ học tập. Một số chương trình còn tích hợp các lớp học ảo, video bài giảng và hệ thống đánh giá trực tuyến.

Bảng dưới đây so sánh các hình thức học tập thay thế khi đóng cửa trường học:

Hình thức	Ưu điểm	Nhược điểm
Học trực tuyến qua nền tảng LMS	Tiếp cận bài giảng từ xa, quản lý tiến độ học tập	Cần thiết bị, kết nối Internet ổn định
Video bài giảng và tài liệu điện tử	Học theo tốc độ cá nhân, có thể xem lại nhiều lần	Thiếu tương tác trực tiếp với giáo viên và bạn học
Lớp học ảo trực tuyến (Live Class)	Tương tác trực tiếp, giải đáp thắc mắc ngay lập tức	Cần đồng bộ thời gian, phụ thuộc vào kết nối Internet

Chính sách quản lý và ra quyết định

Quyết định đóng cửa trường học thường dựa trên phân tích rủi ro, dữ liệu sức khỏe cộng đồng và hướng dẫn từ cơ quan y tế. Các chính phủ và bộ giáo dục cần cân nhắc giữa lợi ích bảo vệ sức khỏe và ảnh hưởng đến học sinh, giáo viên và nền kinh tế.

Chính sách phổ biến bao gồm:

• Đóng cửa theo mức độ dịch bệnh hoặc thiên tai cụ thể.
• Triển khai hình thức học tập từ xa để duy trì tiến độ giáo dục.
• Hỗ trợ dinh dưỡng, an sinh xã hội và chăm sóc học sinh trong thời gian đóng cửa.
• Đánh giá định kỳ tình hình để quyết định mở cửa trở lại an toàn.

Xem hướng dẫn chi tiết tại UNICEF – School Closures Guidance.

Ví dụ quốc tế về đóng cửa trường học

Trong đại dịch COVID-19, nhiều quốc gia đã áp dụng đóng cửa trường học toàn quốc hoặc theo từng khu vực nhằm giảm lây nhiễm. Ví dụ:

• Trung Quốc: đóng cửa toàn bộ trường học trong giai đoạn đầu của dịch, chuyển sang học trực tuyến.
• Italy và Tây Ban Nha: áp dụng đóng cửa theo khu vực với các biện pháp nghiêm ngặt kèm học trực tuyến.
• Hoa Kỳ: áp dụng đóng cửa linh hoạt theo từng tiểu bang và quận, triển khai các nền tảng học tập trực tuyến cho học sinh.

Những ví dụ này cho thấy đóng cửa trường học là biện pháp phổ biến nhưng cần cân nhắc kỹ lưỡng về thời gian, phạm vi và các giải pháp thay thế.

Tài liệu tham khảo

1. CDC – School Closures Guidance
2. UNICEF – School Closures Guidance
3. WHO – Keeping Children Safe in and out of School
4. OECD – Keeping Schools Open During COVID-19
5. Education Week – School Closures Research